Sürdürülebilir Turizm ve Teknoloji Arasındaki İlişki

Sürdürülebilir turizm, gezegenimizin geleceğini koruma ve yerel toplulukların refahını artırma amacı güden bir yaklaşım. Sürdürülebilir turizm, ekolojik, ekonomik ve sosyal boyutlar arasında bir denge kurmayı amaçlar. Teknoloji ise, sürdürülebilir turizm hedeflerine ulaşmada kilit bir rol oynar. Günümüzde, teknolojinin sunduğu yenilikçi çözümler sayesinde, turizm sektörü daha az çevresel etkiye sahip, daha verimli ve daha kapsayıcı hizmetler geliştirebiliyor.

Bu yazıda, sürdürülebilir turizmin önemi üzerine bir bakış sunarken, teknolojinin bu alandaki rolünü ve sağladığı fırsatları detaylı bir şekilde ele alacağız. Enerji tasarrufundan atık yönetimine, akıllı ulaşımdan sanal gerçeklik uygulamalarına kadar birçok konuda teknolojinin nasıl bir dönüşüm yarattığını ve sürdürülebilir turizm pratiklerini nasıl desteklediğini inceleyeceğiz. Keyifli okumalar!

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Turizm

Turizmin ekonomik önemi küresel olarak kabul ediliyor. Turizm istihdam yaratır ve bazı ülkelerin en büyük ekonomik getirileri turizm gelirleridir. Ancak turizmin çevresel ve sosyoekonomik olumsuz bazı etkileri de var. Bu sebeple turizm sektörünün büyüme olgularıyla çevrenin korunması ve sosyo-kültürel etkiler arasında bir denge inşa edilmelidir.

2015 yılında beyan edilen Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını içerir. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), çevrenin korunması, iklim, eşitsizliklerin ve yoksulluğun azaltılmasına dair 17 ana maddeden oluşur

Turizm; dünya GSYİH'sinin %10'unu, hizmet ihracatının %30'unu ve dünyadaki her 10 işten 1'ini temsil etmektedir. Turizm, hedeflerin tümüne doğrudan veya dolaylı olarak katkıda bulunma potansiyeline sahiptir. . BM'ye göre, "turizm insanlar, gezegen, refah ve barış için sürdürülebilir çözümler sunmada önemli bir rol oynayabilir ve oynamalıdır".

Turizm sektörünün önemi, bu hedeflerden “İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme” (Madde 8), “Sorumlu tüketim ve üretim” (Madde 12) ve “Su altında yaşam” (Madde 14) gibi amaçlarda açıkça belirtilmiştir. İşte turizm sektöründe bu amaçların uygulanmasında en önemli oyuncu bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT)’tir.

Turizm, Teknoloji ve Sürdürülebilir Kalkınma Arasındaki İlişki

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi, turizm sektöründe bilgisayarlı rezervasyon sistemleri, küresel dağıtım sistemleri, turizm şirketlerinin web siteleri, rezervasyonların hızı ve kolaylığı ve fiyat rekabeti gibi unsurları mümkün kıldı.

Bilgi ve iletişim teknolojileri birçok tüketicinin günlük yaşamının bir parçası haline geldi. Örneğin sosyal medyada destinasyon seçme ya da Airbnb gibi konaklama yenilikleri kullanmak artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Kısacası bilgi ve iletişim teknolojileri ve sistemleri turizmde konaklama, ulaşım ve iletişim gibi konularda hem tedarikçilere hem turistlere fayda sağlıyor. Bu gelişmeler turizm sektöründeki rekabet anlayışını da kökten değiştirdi.

Son yıllarda dijital teknolojiler, destinasyon yönetimini iyileştirmek, ziyaretçi deneyimlerini geliştirmek ve turistler arasında sürdürülebilir davranışları teşvik etmek için yeni fırsatlar sunuyor ve sürdürülebilir turizm gelişimini destekliyor. Sosyal medya, mobil uygulamalar ve büyük veri analitiği gibi dijital teknolojiler, turizm destinasyonlarının tanıtılması, turistler ve paydaşlarla etkileşim kurulması açısından önem kazanıyor. Bilgi ve iletişim teknolojileri ile dijital teknolojiler; operasyonel verimliliği artırarak, atık ve emisyonları azaltarak ve turist deneyimini geliştirerek sürdürülebilir turizm uygulamalarını destekleme potansiyeline sahip.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları açısından bilgi ve iletişim teknolojileri inovasyonu kolaylaştırıcı, zenginleştirici ve destekleyicidir. Peki nasıl? Okumaya devam edin!

Paylaşım Ekonomisi Platformları ve Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunma potansiyeli taşıyan ve SKA açısından umut veren sonuçlar doğuran bir unsur “paylaşım ekonomisidir.” Airbnb ve Couchsurfing gibi platformlar sayesinde turizmde paylaşım ekonomisi yaygınlaşıyor. Bu tip platformlar, aynı zamanda kültürel öğrenmeyi ve kültürlerarası dostluğu geliştiriyor.

Bu paylaşım platformları, âtıl yani kullanılmayan kaynaklara erişim sağlar, istihdam yaratır ve doğal kaynak tüketimini azaltır. Örneğin gelişmekte olan ülkelerdeki kadın girişimcilerin pazara erişimini sağlar, kırsal işletmeleri güçlendirir, ekonomik sürdürülebilirliği artırır.

Dolayısıyla, paylaşım ekonomisi platformları birden fazla SKA'ya katkıda bulunabilir: Yoksulluğa Son (Madde 1), Toplumsal Cinsiyet Eşitliği (Madde 5), İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme (Madde 8), Sanayi, İnovasyon ve Altyapı (Madde 9), Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar (Madde 11) ve Sorumlu Tüketim ve Üretim (Madde 12).

Teknoloji ve Destinasyon Yönetimi

Bilgi iletişim teknolojilerinin yani BİT'lerin destinasyon yönetiminde uygulanması, sürdürülebilir turizme büyük katkı sağlar. Bilgi ve iletişim teknolojileri, turizmde işletim ve yönetim, turist memnuniyeti, toplumsal katılımının artırılması, verimli enerji kullanımı gibi konularda kullanıldığında, sürdürülebilir turizm çalışmalarında “destinasyon yönetimine” yardımcı olur.

Örneğin, çevre yönetim bilgi sistemleri, konum tabanlı hizmetler, sanal turizm ve karbon hesaplayıcıları gibi çalışmalar yapılabilir.

Teknoloji aynı zamanda turizm paydaşları arasındaki iletişim ve etkileşim düzeyini yükseltir. Bilgi toplama, analiz etme, yönetme ve dağıtma gibi turizm için önemli role sahip veri derleme yapılır ve turizm ekonomisinin etkilerinin ölçülmesi, izlenmesi ve raporlanması mümkün hale gelir.

Sürdürülebilir Turizmde Kullanılan Teknolojik Sistemler Nelerdir?

Destinasyon yöneticilerinin sürdürülebilir turizmi geliştirmeye yönelik çalışmalarını desteklemek için kullanabilecekleri en önemli araçlardan biri DMS (destination management system) yani “Destinasyon Yönetim Sistemleridir.” Bu sistemler bilgi yönetimi, pazarlama, kaynak yönetimi ve turistlerin eğitimi gibi faaliyetlerde kullanılır. Bununla birlikte Çevre Yönetim Bilgi Sistemleri, turizmin o destinasyonundaki olumlu ya da olumsuz etkileri hakkında veriler sunar, emisyonları ve atık yönetimini izlemeye yarar, turizm planlamasına süreçlerine yardımcı olur.

Konum Tabanlı Hizmetler (LBS), turistlerin konumları hakkında bilgi sağlar, turistlerin ziyaret ettiği alanlar ve cazibe merkezleri hakkında bilgilendirilmesine olanak sunar. BİT sistemleri destinasyondaki sürdürülebilirlik eğitimi için de elzemdir. Toplum Bilişimi (CI) toplumsal katılımı, yöredeki kültürel miras ve geleneklerin korunması, toplumsal uyum ve turistlerin eğitimine yardımcı olmak için kullanılır. Sanal Turizm (VT) ise turizm ürünlerini veya hizmetleri sanal ortamda deneyimlemek için turistlere seçenekler sunar. Ayrıca, turizmde karbon hesaplayıcı, turistleri seyahatleri öncesinde ve sırasında karbon ayak izleri hakkında bilgilendiren yeni bir üründür.

Teknoloji, Sürdürülebilir Turizm ve Yerel Topluluklar

Turizm literatürü, yerel toplulukları sürdürülebilir turizmin gelişmesi için kilit bir kaynak olarak vurgular. Yerel toplulukların turizm çalışmalarına dahil edilmesinin önemi büyüktür. Genellikle destinasyondaki doğal ve kültürel mirası pazarlayan turizm, o bölgedeki kadınlara istihdam sağlayarak toplumun kalkınmasına ve yoksulluğun azaltılmasına fayda sağlar. Bu noktada bilgi iletişim teknolojilerinin yardımıyla küçük işletmelerin tanıtılması ve desteklenmesi gerçekleşir. Yöre halkı için ekonomik faydalara ek olarak, beceri geliştirme, eğitime erişim, topluluk dışındaki dünyayı anlama ve güven oluşturma gibi olgular da gelişir. Örneğin, Malezya'da turizm sektöründe bilgi iletişim teknolojilerinin toplumsal kalkınmaya pozitif rolü olmuştur. Bölge halkı konaklama için çeşitli rezervasyon platformlarını kullanmayı öğrenmiş ve konaklama alanındaki becerilerini geliştirmiştir. Ek olarak, internete erişim sayesinde halkın çevrenin korunması konusunda farkındalıkları ve bilgi düzeyleri artmıştır.

Teknolojinin Sürdürülebilir Kalkınmaya Katkısı Nedir?

Teknolojinin sürdürülebilir kalkınma ile olan bağlantısı, günümüz dünyasında giderek daha fazla önem kazanıyor. Sürdürülebilir kalkınma, ekonomik büyüme, sosyal kapsayıcılık ve çevrenin korunmasını içeren bir kavramdır ve teknoloji, bu üç unsuru dengeli bir şekilde ilerletmenin anahtarlarından biridir.

Yenilikçi teknolojik çözümler, enerji verimliliğini artırabilir, atık yönetimini iyileştirebilir ve doğal kaynakların daha etkin kullanımını sağlayarak çevresel ayak izimizi azaltmamıza yardımcı olur. Aynı zamanda, dijitalleşme ve akıllı teknolojiler sayesinde, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim genişletilerek sosyal adalet teşvik edilebilir ve ekonomik fırsatlar artırılabilir. Dolayısıyla teknoloji, sürdürülebilir kalkınmanın temel taşlarından biri haline gelmiş olup, geleceğimizi şekillendirmede oynadığı rol her geçen gün daha da belirginleşmektedir.

Bilgi işlem kaynakları, internet, cep telefonları, e-ticaret, GPS gibi iş faaliyetlerini mümkün kılar. Böylece bireylerin ve ülkelerin sosyoekonomik gelişimine fayda sağlar. Bireysel düzeyde; mesleki eğitim, gelir artırma yolları ve yaşam kalitesini yükseltmek gibi konuları sayabiliriz. Kurumsal ve ülkesel düzeyde ise BİT, küresel rekabet gücünü, ülkenin milli hasılasının artırılmasını sağlar.

Sürdürülebilir Turizmin Geleceği ve Teknoloji

Bilgi iletişim teknolojilerinin turizm sektöründe kullanımı yeni olmasa da sürdürülebilir turizm için kullanılması için birçok yeni ürün geliştirilmektedir. Turizm için geliştirilen yeni teknolojiler, paylaşım ekonomisi platformları, destinasyon yönetimi araçları ve yerel toplulukların güçlendirilmesi gibi olguları mümkün kılar. Böylece, yoksulluğun azaltılması, istihdam yaratılması, ekonomik büyüme ve eşitsizlikle mücadele, kısacası daha sürdürülebilir bir gelecek hedeflenir.

Teknoloji tabanlı araçlar, destinasyonlardaki çevresel sorunların üstesinden gelinmesine yardımcı olur. Bilgi iletişim teknolojilerinin turizm sektöründe kullanılması destinasyondaki yerel toplulukların desteklenmesine, kararlara dahil edilmesine hem yöre halkının hem de turistlerin eğitilmesine yarar.